In de wereld van de bouw kom je regelmatig termen tegen waarvan niet iedereen precies weet wat ze betekenen. Gestabiliseerd zand is er zo één. Het is een methode waarbij zand wordt versterkt door er bindmiddelen aan toe te voegen. Denk hierbij aan cement, asfalt of kalk. Door deze toevoegingen ontstaat een stevig mengsel dat beter bestand is tegen verzakkingen, slijtage en erosie dan gewoon los zand.
Hoe wordt gestabiliseerd zand gemaakt
Er bestaan meerdere manieren om gestabiliseerd zand te produceren, afhankelijk van het type bindmiddel dat wordt gekozen. Vaak wordt cement gebruikt, maar ook asfalt en kalk zijn veelvoorkomende opties.
Bij de meest gebruikelijke methode wordt het zand gemengd met een vloeibare cementmortel. Dit mengproces gebeurt meestal met een mengmachine of een betonmolen. Hoeveel cement eraan wordt toegevoegd, hangt af van de eisen die aan het project worden gesteld. Een zwaarbelaste weg vraagt bijvoorbeeld om een andere samenstelling dan een wandelpad.
Wanneer asfalt wordt gebruikt als bindmiddel, verloopt het proces via een asfaltmolen. Ook hier wordt zorgvuldig bekeken hoeveel asfalt nodig is om de juiste stevigheid en stabiliteit te verkrijgen. Elk project stelt immers zijn eigen specifieke eisen aan het materiaal.
Het verschil tussen chape en stabilisé
In de bouw worden zowel chape als stabilisé vaak toegepast, al verschillen ze duidelijk in hun doel en eigenschappen.
Chape wordt gebruikt om een vlakke, egale ondergrond te maken. Deze laag komt meestal direct onder vloerbedekking of tegels te liggen. De samenstelling bestaat uit cement- of gipsmortel, die wordt uitgesmeerd over de onderliggende vloer. Chape wordt voornamelijk binnenshuis toegepast, bijvoorbeeld onder laminaat, tegels of parket.
Stabilisé, oftewel gestabiliseerd zand, heeft een heel andere toepassing. Hierbij wordt zand of grind gemengd met een bindmiddel om het stabieler en sterker te maken. Daardoor kan het veel beter zware belasting en weersinvloeden aan. Stabilisé zie je vaak terug bij buitenverhardingen zoals opritten, parkeerplaatsen, wegen en pleinen. Omdat het materiaal minder snel wegspoelt of verzakt, is het bij uitstek geschikt voor locaties die te maken hebben met veel verkeer of waterafvoer.
Waarom kiezen voor gestabiliseerd zand
Er zijn meerdere voordelen verbonden aan het gebruik van gestabiliseerd zand. Allereerst is het materiaal veel steviger dan los zand. Daardoor vormt het een betrouwbare basis voor plekken waar dagelijks veel gewicht overheen gaat, zoals wegen en parkeerterreinen.
Verder is het beter bestand tegen invloeden van water. In gebieden met een hoge grondwaterstand of veel regenval blijft gestabiliseerd zand stabieler liggen. Waar los zand kan wegspoelen of verzakken, houdt dit mengsel beter stand. Dat maakt het ook interessant voor locaties waar waterafvoer een belangrijke rol speelt.
Naast de stevigheid en waterbestendigheid is er ook een duurzaam aspect. Doordat een groot deel van het mengsel uit zand bestaat, is het vaak goedkoper dan volledig asfalt of beton. Bovendien zijn er minder grondstoffen nodig, wat gunstig is voor het milieu. Zeker wanneer gekozen wordt voor bindmiddelen met een lage milieu-impact.
Waar wordt gestabiliseerd zand toegepast?
Gestabiliseerd zand wordt op veel verschillende manieren ingezet. In de wegenbouw vormt het bijvoorbeeld een solide basislaag voor asfaltwegen en bestrating. Ook bij parkeerplaatsen biedt het een stabiele ondergrond die bestand is tegen zware voertuigen en langdurig gebruik.
Op sportvelden zorgt het voor een gelijkmatige en stevige bodem. Omdat het mengsel minder snel inzakt, hoeven sportvelden minder vaak opnieuw te worden aangelegd of geëgaliseerd. Dit bespaart kosten en onderhoudswerkzaamheden op de lange termijn.
In de landbouwsector biedt gestabiliseerd zand uitkomst voor ondergronden van stallen of opslagruimtes. Een stabiele ondergrond voorkomt dat water zich ophoopt, waardoor gebouwen minder snel worden aangetast door vochtproblemen.
Binnen de tuinbouw wordt het toegepast bij kwekerijen of als bodemverbetering. Door het zand te stabiliseren krijgt de grond een betere structuur. Hierdoor kan het water beter worden vastgehouden en verdeeld, wat gunstig is voor de groei van planten en gewassen.
De juiste verhouding bij gestabiliseerd zand
Welke verhouding er gebruikt wordt bij het maken van gestabiliseerd zand, hangt af van het bindmiddel en het beoogde gebruik.
Wanneer cement als bindmiddel wordt gebruikt, ligt het cementpercentage meestal tussen de zes en acht procent. Voor toepassingen die veel gewicht moeten dragen, zoals zwaar verkeer op een parkeerterrein, kan er wat meer cement worden toegevoegd om extra stevigheid te verkrijgen.
Bij het gebruik van asfalt als bindmiddel verschilt de verhouding afhankelijk van het type asfalt en de eisen van het project. Vaak wordt er tussen de vier en acht procent asfalt gemengd met het zand.
De juiste mengverhouding wordt doorgaans vastgesteld door een bouwkundig expert. Elk project vraagt namelijk om maatwerk, afhankelijk van de belasting, de ondergrond en de klimatologische omstandigheden. Een verkeerde verhouding kan ertoe leiden dat het eindresultaat niet aan de gestelde eisen voldoet.